Język urzędowy: serbski (dialekt sztokawski - wariant ijekawski)
Stolica: Podgorica
Ustrój polityczny. republika
Powierzchnia: 13 812 km²
Ludność: 720 872
Waluta: euro (EUR)
CZARNOGÓRA POŁOŻENIE
Czarnogóra, Republika Czarnogóry (serb. Crna Gora/Црна Гора, języki niesłowiańskie: Montenegro) – niewielkie państwo w Europie Południowej. Leży na wybrzeżu Morza Adriatyckiego i graniczy z Serbią (i wchodzącym w jej skład Kosowem), Chorwacją, Bośnią i Hercegowiną oraz Albanią. W wyniku przeprowadzonego 21 maja 2006 referendum niepodległościowego zadeklarowano zerwanie dotychczas istniejącej federacji z Serbią (Serbia i Czarnogóra). Ostatecznie parlament kraju proklamował niepodległość 3 czerwca 2006. Zgodnie z umową związkową sukcesorem dotychczas istniejącego państwa Serbii i Czarnogóry została Serbia, natomiast Czarnogóra od nowa rozpoczęła procesy akcesyjne do organizacji międzynarodowych. 28 czerwca 2006 roku Czarnogóra została przyjęta do Organizacji Narodów Zjednoczonych, jako 192. członek tej organizacji.
W Czarnogórze przeważającą część powierzchni zajmują tereny górzyste m.in. Dumitor i Lovćen. W tym pierwszym znajduje się najwyższy szczyt państwa - Bobotov Kuk o wysokości 2522 m.n.p.m. Niewielkie skrawki terenów nizinnych są u wybrzeży i nad Jeziorem Szkoderskim. Jednak najniższym punktem Czarnogóry jest wybrzeże Adriatyku 0 m.
W tym nadmorskim państwie znajduje się kilka parków narodowych:
- Nacionalni Park Durmitor - 39 tys. ha
- Nacionalni Park Lovćen - 6,4 tys. ha
- Nacionalni Park Biogradska gora - 5,4 tys. ha
- Nacionalni Park Skadarsko jezero (Jezioro Skadar) - 40 tys. ha
W wnętrzu Czarnogóry występuje klimat podzwrotnikowy kontynentalny. Na wybrzeżach klimat śródziemnomorski przez co rocznie pada tu 5300 mm opadów (najwięcej w Europie).
Dzięki dużym obszarom leśnym pola orne zajmują zaledwie 5% powierzchni.
Czarnogórskie miasta nie zaliczają się do największych. Stolica Podgorica zamieszkuje niecałe 137 tysięcy ludzi.
Rzeki
Sieć rzeczna Czarnogóry należy do zlewisk dwóch mórz – Adriatyckiego i Czarnego. Główny dział wodny tworzą wysokie grzbiety Gór Dynarskich. Tara, Piva, Lim oraz ich dopływy spływają do Morza Czarnego. Do Adriatyku wody swe kierują Morača, Zeta (przez Jezioro Szkoderskie i rzekę Bojanę) oraz wiele krótkich i górskich rzek nawadnianych przeważnie ze źródeł podziemnych. Najdłuższą przepływającą przez Czarnogórę rzeką jest Tara, która zmierza w kierunku północno-zachodnim, niemal równolegle do brzegu morskiego oraz grzbietów Gór Dynarskich. Płynące głębokimi kanionami Tara i Piva łączą się, dając początek Drinie. Odmienny bieg mają Morača i Zeta, dwie główne rzeki czarnogórskiego zlewiska Adriatyku. Zeta wpadająca do Moračy, w przeciwieństwie do Tary i Pivy, spływa na południowy wschód. Dolina rzeki Moračy położona jest prostopadle do linii brzegowej Adriatyku. Wpadająca do Jeziora Szkoderskiego Morača ma w górnym biegu bardzo duży spadek. Miejscami na odcinku 1 km poziom wód obniża się aż o 19,7%. Do Adriatyku wpływa też wiele potoków, które są końcowymi odcinkami tzw. ponornic – rzek, które w znacznej mierze płyną podziemnymi korytarzami.
Jeziora
Największym zbiornikiem wodnym w Czarnogórze jest Jezioro Szkoderskie (Skadarsko jezero). Powstałe w wyniku procesów krasowych zajmuje dno wielkiego polja. Wiosną, gdy okalające je niziny ulegają zalewaniu, jezioro osiąga maksymalną powierzchnię 530 km². Takie zjawisko nosi nazwę kryptodepresji, co oznacza, że dno jeziora znajduje się poniżej poziomu morza. W Durmitorze, Bjelasicy, Prokletijach spotyka się liczne, małe jeziora polodowcowe, z których największe, Plavsko jezero, ma powierzchnię 1,99 km². Próbując wykorzystać potencjał energetyczny górskich rzek, utworzono także kilka jezior zaporowych. Największe z nich, Pivsko jezero, ma powierzchnię 112 km². |